Edremit İlçe Tanıtımı 2

EDREMİT İLÇE TARİH

A) M.Ö. TARİH DÖNEMİ

1. Demir devri-Yontma taş devri

2. Urartular devri

3. Çeşitli kavimlerin geçişleri.

B) M.S. TARİH DÖNEMİ

1. Selçuklular devri.

2. Osmanlılar devri.

3. Cumhuriyet dönemi.

EDREMİT İLÇE TARİHSEL GELİŞİMİ

EDREMİT'İN TARİHSEL GELİŞİMİ

Van-Edremit ve çevresi çok eskilere dayanan bir tarihi geçmişe sahiptir. Van'a 18 km. yakınlıkta olan Edremit'in kesin kuruluş tarihi bilinmemekle beraber; Van'ın tarihine ve Menua (Şamram) kanalının yapım tarihine bağlı olarak düşünüldüğünde M.Ö. 900. yıllara uzandığı görülür. Bu tarihlerde Edremit, Urartu Devleti bünyesinde tarih sahnesine çıkar. Başlangıçta demir devrini yaşayan Urartular; Kadembastı'da Şamram kanalının güneyindeki tepede, yerden yüksekliği 10-12 m. olan "Kız Damı" (çevrede Dev Damı diye adlanır) mağarası; içinde sütunlar, ocaklar, güneyden çıkış yolu, kuzey- aşağı tualet kanalı bile oyulmuş. Ancak kime ait olduğu bilinmeyen bu mağara; prehistorik döneme (tarih öncesi) ait olduğu bilinmektedir. Edremit’e yerleşimin bu dönme dayandığının başka bir kanıtı, Şamram Kanalı istinat duvarlarındaki (Hatt-ı çiviler) çivi yazılarıdır.

EDREMİT URARTULAR

URARTULAR DEVRİ

Urartulardan öncede çeşitli kavimlerin Edremit üzerinden batıya transit olarak geçtikleri kesindir. Asurlular v.b. çevredeki tarihi eserlere bakılınca, ağırlıkta Urartu'ların Edremit'de hüküm sürdükleri görülür. (Şamramın Kanalı, Alniunu taş ocakları atölyeleri v.b) Aslında Urartu Devleti (krallığı) Asurlular saldırılarına kadar bir bütün halinde yani bir devlet yapısında değildir. Asur saldırılarına karşı birleştikleri ve başlarında Lutipris'in oğlu I. Sarduris'in geçtiği dönemlerde bir devlet görünümü çizmişlerdir. Saldırılar karşısında bütünlüğünü korumasını bilen Urartu'lar Asurlu'lara karşı koyarak Asurlular’ı püskürtmeyi başarmışlardır. (M.Ö. 900. asrın beşinci yarısında.)

Urartular'ın hüküm sürdükleri M.Ö. 900-600. yüzüncü tarihler arasında; uygarlıkta, devlet teşkilatında, dil ve yazıda, yaşayışlarında, yapı ve mimarlıkta, sulamada, tarımda; günümüzde bile büyük bir hayranlıkla izlenen örnekleri akıllara durgunluk vermektedir. Büyük bir hayranlıkla izlenen Urartu Sulama kanalları, Urartular'dan sonra Doğu Anadolu Bölgesinde, Urartu krallığının yapmış olduğu (yeniçağ dahil, hiçbir uygarlık) kadar sulama kanalı, göller ve baraj inşa edilmemiştir. Bundan önemlisi 2800 yılından beri çalışan bu su tesislerinin benzerine, dünyanın hiçbir yerinde rastlanılmamaktadır. İlginç inşa tekniğinin tarihsel gelişimi büyük bir önem taşımaktadır.

Doğu Anadolu Bölgesi, en şiddetli deprem kuşağında yer almaktadır. Bu bölgede bulunan Urartu, Ermeni, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu Beylikler ve Osmanlı Devleti dönemlerine ait anıtsal mimarı yapıların depremlerden büyük ölçüde etkilendikleri görülmektedir. Hele Doğu Anadolu Bölgesindeki Roma ve Bizans dönemi su tesisleri vukuu bulan depremin etkisinden dolayı sanki kartondan yapılmış bir duvar gibi paramparça olmuşlardır. Örneğin Van'ın 10 km, doğusunda yer alan ve günümüzde "Faruk Bendi" olarak isimlendirilen Roma-Bizans dönemi su tesisleri depremden sadece kalıntıları görülmektedir.

Oysa, Urartu sulama yapıları, sanki günümüzde inşa edilmiş kanısını uyandırmaktadır. En büyük örnekleri: “Menua-Şamram kanalıdır.