Edremit İlçe Tanıtımı 4

Urartu'larda, ölünün gömüleceği mezarın türü ne olursa olsun dini bir merasim olasılığı görülmektedir. Mühür üzerindeki betimlemelere göre, ölü mezarlığa bir tabut veya araba ile getirilmekte, gömülerin mezar kapağından, kabartmalardan anlaşılacağı üzere kurbanlık için, boğa, keçi tercihi görülür. Kesilen hayvanın bir kısmı pişirilerek merasime katılanlara, bir kısmı da çanak ve tabaklarda ölünün yanına konulur. Bu bulgular ilk kaya mezarlık alanında taş ocaklar ve at nalı şeklinde tandırlar bulunarak kanıtlanmıştır

Menua (Şamram Kanalının) Çıktığı Kaynak

Tarihi Şamram Kanalı, Gürpınar ilçesi Yukarı Kaymaz (Mejingir) köyü; (adı geçen bu köy Gürpınar'ın mahallesi olmuştur.) Zernek barajından Gevaş ilçesine giden kanalın kuzey bitişiğindedir. Kaynak sakinleri bu büyük su menbaasına "Başbulak" söylemektedirler. Bu kaynaktan çıkan su, (37x38 m.) büyüklüğünde bir depoya alınmış.

 Bu depodan bir bölümü Menua-Şamram kanalına, bir kısmı ikinci bir depoya alınmış olup, Van'a içme suyu olarak gitmektedir. Artan üçüncü kısmı ise "Havasor Gürpınar-Gevaş arasındaki ovaya verilmektedir. Depodaki su kireçsiz ve çok soğuktur. Ancak geçtiği topraklardan kireç almaktadır. Kireçsiz olduğunu içindeki taşların beyazlaşmadığına bakarak ifade edebilmekteyiz.

Menua (Şamram Kanalı Aşağı Kaymaz'da Engil (Dönemeç) Çayı üzerinden geçirilmiştir. Bu Urartu'lar dönemine rastlar. Ne acıdır ki, akıllara durgunluk getiren bu köprü üzerinde yazılı kitabe insanlarımız tarafından bilinçsizce kırılmış, yazı yok olmuştur. Çok daha sonra betondan yapılmış basit bir köprü aracılığı ile su Şamram Kanalına bağlanmıştır.

Menua (Semiramis/Şamram Su Kanalı)

Anadolu ve dünya su mühendisliğinin bir harikası olan ve 51 km. uzunluğundaki Menua Sulama kanalı, aynı zamanda "2800" yıllık ölümsüz bir aşk efsanesini de simgelemektedir. Kanalın çevresinde kral Menua (Yakl. Öl. M.Ö. 810-786) tarafından kızı Tariria için bugünkü Edremit'in güney-batısında asfalt yol ve Kız Damı arasında KADENBASTI mevkiinde yapay teraslar halinde yaptırılan asma bahçeleri, Asur kraliçesi Semiramis'in dünyanın yedi harikasından biri sayılan asma bahçeleriyle özdeşleştirilerek efsaneleştirilmiştir. Bu kanalın en az %70 km.'si Edremit'in içinden geçmektedir. Çağlar boyunca adını değiştirmeden varlığını sürdüren Şamram Kanalı günümüzde sevilerek söylenen halk Türkülerinde "EDREMİT VAN'A BAKAR, İÇİNDEN ŞAMRAM AKAR" dizeleriyle yaşamağa devam etmektedir.

Van'ın 50 km. güneyinde yer alan Gürpınar (Havasor) ovasından Urartu Krallığının başkentinin bulunduğu Van ovasına tatlı su taşıyan Menua Kanalı (Şamram Kanalı) geçtiği yerlerde yapılan tarıma hayat vermekte, kanal boyunca yaklaşık 5000 hektarlık araziyi sulamaktadır. Edremit-Kıyıcak köyü bitişiğinde 5 megavat gücünde elektrik bu su ile üretilmektedir.

Yapıldığı tarihten günümüze kadar "2800" yıldan beri kesintisiz olarak çalışan böylesine ölümsüz bir sulama kanalının benzerine şimdiye kadar Anadoluda ve dünyada rastlanılmamıştır.

Şamram Kanalı Van'ın en yüksek doruğunu oluşturan Başet Dağı'nın (3686 m.) batı yönünde dağın bir uzantısı olan kalker kayalıkların batı eteğinde yukarı Mejingir (Yukarı Kaymaz) Köyünün kuzey yönünde kalker kayalıklarının batı eteğinden çıkar. Taşıdığı su potansiyeli açısından Van bölgesindeki en büyük su kaynağını oluşturmaktadır. Kaynaktan çıkan su, saniyede 6-10 m3 arasında değişmektedir. 37x38 m. çapında bir alandan çıkan kaynağın benzerine bölgede rastlanılmamaktadır.

Kaynağın 23-24 m. güneybatısında kalker bir kayalığın büyük bir özenle şekillendirilmesiyle oluşturulan yüksek yazıt kaidesi üzerinde bulunması gereken çivi yazılı stel, ne yazıkki kaybolmuş, tahrip olmuş, ya da çalınmıştır. Ayrıca kayalığa oyulmuş benzer yazıt kaidesi Urartu Krallarından Ü. Ruso (Yakl. öl. M.Ö. 685-645) tarafından yaptırılan Ruso Barajı'nda da (Keşiş Gölü) bu barajın da kimin tarafından ve hangi amaçla yaptırıldığını anlatan bu önemli çivi yazılı stel. Almanya'ya kaçırılarak Berlin Pergamon müzesinde sergilenmektedir. Büyük olasılıkla bu kitabe kral Menua tarafından inşa kitabesi olması gerekmektedir.